Arbitraal beding niet in de algemene voorwaarden

Het komt regelmatig voor dat in algemene voorwaarden een arbitraal beding wordt opgenomen. Een arbitraal beding is een bepaling in de algemene voorwaarden waarbij de contractspartijen vooraf afspreken dat een toekomstig geschil niet aan de burgerlijke rechter wordt voorgelegd maar aan een arbiter of arbitragecommissie. In de meeste algemene voorwaarden die in de bouwsector gehanteerd worden de Raad van Arbitrage voor de Bouw aangewezen als de instantie die in plaats van de burgerlijke rechter bevoegd is te oordelen omtrent geschillen tussen de partijen. De Hoge Raad heeft op 21 september hierover een belangrijke arrest gewezen.

De uitspraak

De zaak verliep als volgt. Het gerechtshof Leeuwarden heeft eerder besloten dat een arbitraal beding in de algemene voorwaarden waarbij de consument contractspartij is altijd als onredelijke bezwarend moet worden aangemerkt. De consument heeft in dit geval het recht de bepaling te vernietigen zodat de Raad van Arbitrage onbevoegd is en de partijen alsnog naar de burgerlijke rechter kunnen stappen. Tegen deze uitspraak is cassatie ingesteld bij de Hoge Raad, die het arrest van het hof vernietigde.

De Hoge Raad oordeelde dat een arbitraal beding in de algemene voorwaarden
wel als onredelijk bezwarend kan worden aangemerkt maar of dat daadwerkelijk het geval is, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Een arbitraal beding is derhalve niet per definitie onredelijk bezwarend, maar wordt vermoed onredelijke bezwarend te zijn. De omstandigheden die een belangrijke rol spelen zijn de aard en inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de algemene voorwaarden tot stand zijn gekomen en de wederzijdse kenbare belangen van partijen.